عملیات ویژه حمل و نقل

عملیات ویژه حمل و نقل

رويه كران بري (كابوتاژ )

ماده ۹۹- كران بري(كابوتاژ) رويه اي است كه براساس آن كالاي داخلي از يك گمرك مرزي به گمرك مرزي ديگر در قلمرو گمركي از راه دريا يا رودخانه هاي مرزي حمل مي گردد . كالايي كه از لحاظ نزديكي راه با رعايت صرفه تجاري از يك نقطه به نقطه ديگر قلمرو گمركي از راههاي زميني مجاز با عبور از خاك كشور خار ج ي و همچنين كالايي كه از راه دريا يا رودخانه هاي مرزي به مناطق آزاد حمل مي شود در صورتي كه براي مصرف در اين مناطق باشد نيز مشمول مقررات كرا ن بري (كابوتاژ ) مي شود . در اين موارد هرگاه كالاي كرا ن بري (كالاي كابوتاژي) با وسايل نقليه داخلي حمل شود وسيله نقليه نيز تابع رويه كالاي كران بري (كالاي كابوتاژي )است .

تبصره نحوه تشريفات اظهار و اسناد مربوطه، ارزيابي و ميزان تضمين در حدود مقررات اين قانون در آيين نامه اجرائي تعيين مي گردد .

ماده ۱۰۰- كالايي كه صدور آن از كشور مجاز است و صدور آن مشمول پرداخت ه يچگونه وجهي نيست را مي توان با انجام تشريفات و مقررات مربوطه به عنوان كران بر )كابوتاژ(حمل نمود . گمرك ايران مي تواند با كران بري (كابوتاژ) كالاي ممنوع الصدور يا كالايي كه به موجب قانون و مقررات مجاز مشروط است با اخذ تضمين يا تعهد يا قيود ديگر موافقت نمايد .

ماده ۱۰۱- هرگاه مدت اعتبار پروانه كرا ن بري( كابوتاژ )براي رسيدن كالا به گمرك مقصد منقضي گردد و تا سه ماه بعد از انقضاء آن از طرف صاحب كالا گواهينامه گمرك مقصد مبني بر ورود كالا ارائه نشود آن كالامانند كالاي به مقصدنرسيده تلقي و به نحو زير عمل مي شود :

الف درصورتي كه كالاي موضوع كرا ن بري (كابوتاژ ) از نوع مجاز باشد نسبت به اجراي تعهد يا تضمين مأخوذه اقدام و سپس پروانه خروجي صادر مي گردد .

ب درصورتي كه كالاي موضوع كرا ن بري ( كابوتاژ )، كالاي ممنوع الصدور يا مجاز مشروط باشد، مشمول مقر رات قاچاق است و درصورت اثبات عدم سوءنيت فقط به ضبط تضمين يا پيگيري انجام تعهداكتفاء مي شود . تا زماني كه جرم قاچاق اعلام يا وجه تضمين يا تعهد به درآمد منظور نشده است، تحويل كالا با اخذ جريمه انتظامي موضوع ماده(۱۰۹ )اين قانون بلامانع است.

تبصره در مواردي كه با ارائه مدارك و مستندات معتبر مورد تأييد گمرك، محرز شود كالاي كران بري ( كالاي كابوتاژي )در اثناء حمل به علل قوه قهريه (فورس ماژور ) از بين رفته است گمرك ايران مجاز است آن رابه مقصد رسيده تلقي كند و علاوه بر دستور ابطال تضمين يا تعهد ازتعقيب موضوع نيز خودداري نمايد .

آئین نامه اجرائی قانون امور گمرکی

كرانبري (كابوتاژ)

ماده ۱۷۳- براي انجام تشريفات كالاي كرانبري، صاحب كالا يا نماينده قانوني وي بايد اظهارنامه ضميمه شده به اسناد مالكيت كالا و مجوزهاي مورد نياز و تضمين لازم (در صورت تعلق) يا تعهد يا قيود ديگر را به گمرك تسليم نمايد .

تبصره  براي وسايل نقليه دريايي داخلي حامل كالاي كرانبري به جاي اظهارنامه به اخذ تعهد و ثبت در دفاتر اكتفا ميشود .

ماده ۱۷۴- كالاي كرانبري بايد در مدتي كه از طرف گمرك مبدأ تعيين ميشود به گمرك مقصد برسد. مدت ياد شده را گمرك مبدأ در هر مورد با توجه به نوع وسايل نقليه، مسافت، كيفيت راه و فصول مختلف سال تعيين مينمايد. علاوه برمدت مذكور، گمرك مهلت ديگري نيز براي ارايه اظهارنامه گواهي شده گمرك مقصد كه حداكثر آن سه ماه از تاريخ وصول كالا به گمرك مقصد خواهد بود، تعيين خواهد نمود .

ماده ۱۷۵- پس از پايان عمليات ارزيابي و صدور پروانه كرانبري با پلمب بستهها و در صورت قابل پلمب بودن وسيله حمل با پلمب آن نسخهاي از پروانه و اظهارنامه كرانبري در اختيار صاحب كالا قرار ميگيرد. پروانه كران بري در تمام مدت حمل بايد همراه محموله باشد. در صورتي كه كالاي كران بري موضوع يك پروانه با بيش از يك وسيله حمل شود طبق ماده ( ۱۰۱ )اقدام خواهد شد .

ماده ۱۷۶-  تمديدمهلت يا تغيير گمرك مقصد كالاي كرانبري با درخواست كتبي صاحب كالا و موافقت رييس گمرك مبدأ امكان پذير است كه در اين صورت مراتب بهگمرك مقصد اوليه نيز اعلام خواهد شد .

ماده ۱۷۷-  بلافاصله پس از رسيدن محموله كران بري به گمرك مقصد، در صورتي كه مهلت پروانه كران بري منقضي نشده باشد مأموران گمرك مشخصات كالا را با مندرجات پروانه تطبيق و بستهها و پلمب آنها را معاينه ميكنند و چنانچه اختلافي مشاهده نشد ورود كالا را با قيد تاريخ در محل مخصوص اظهارنامه كران بري تصديق، امضا و به صاحب كالا تسليم مينمايند .

ماده ۱۷۸-هر محموله كران بري كه بعد از انقضاي مهلت پروانه به گمرك مقصد برسد در صورتي كه نسبت به وصول تضمين يا پيگيري تعهد اقدامي نشده باشد با اخذ جريمه انتظاميبه تشخيص رييس گمرك اجازه تخليه و ورود كالا داده ميشود. در مواردي كه علت تاخير ناشي از قوه قهريه(فورس ماژور) يا عذرموجهي باشد در اين صورت گمرك مقصد بايد مراتب را با ارسال مدارك صاحب كالامبني بر اثبات وجود اتفاقات قهري يا عذر موجه به گمرك ايران گزارش نمايد .

اگر گمرك ايران دلايل را كافي و قانع كننده تشخيص دهد اجازه صدور گواهي ورود محموله را به گمرك مقصد خواهد داد و مراتب را به گمرك مبدأ براي عدم وصول تضمين يا استرداد آن اعلام مينمايد .

ماده ۱۷۹-   هرگاه پلمب يك يا چند بسته از محموله كرانبري شكسته شده باشدمحتويات بسته يا بستهها بازرسي ميشود و در صورتي كه محتويات آنها بامندرجات پروانه مطابق باشد و معلوم گردد كه پلمبها غير عمد شكسته يا ازبين رفته است، گمرك مقصد اظهارنامه را گواهي و به صاحب آن تسليم مينمايد .هرگاه پلمب گمركي شكسته يا محو شده و مشخصات كالاي محتوي بسته مربوط بامندرجات پروانه كرانبري مغاير باشد علاوه بر وصول تضمين يا پيگيري براي اجراي تعهد، با كالا براساس مقررات كالاي ورودي و در مورد كالاي ايراني مانند كالاي صادراتي بازگشتي رفتار خواهد شد .

ماده ۱۸۰- هرگاه در گمرك مقصد مشاهده شود كه تعداد بستههاي يك محموله كرانبري زيادتر از تعداد مندرج در پروانه كرانبري است مقدار اضافي كالاي وارده از خارج و در مورد كالاي ايراني كالاي صادراتي بازگشتي تلقي و حسب مورد طبق مقررات مربوط نسبت به آنها رفتار ميشود و آن مقداري كه مربوط به پروانه كرانبري است پس از رسيدگي و حصول اطمينان از ارتباط آن با پروانه كرانبري در اختيار صاحب كالا گذاشته ميشود و گواهي ورود آن مقدار نيز صادر و تسليم ميگردد .

ماده ۱۸۱- هرگاه در گمرك مقصد مشاهده شود كه تعداد بستههاي يك محموله كرانبري كمتر از تعداد مندرج در پروانه كرانبر ميباشد گواهي ورود فقط نسبت به مقدار موجود صادر و پس از رسيدگي و احراز ارتباط بسته ها با پروانه مربوط به صاحب كالا تسليم ميشود. در ضمن گمرك مقصد موظف است مراتب را به گمرك مبدأ اعلام تا به مقدار كسري كالا نسبت به وصول تضمين و يا اجراي تعهد اقدام نمايد .

ماده ۱۸۲-  صاحب كالاي كرانبري اظهارنامه گواهي شده ورود مجدد كالا را كه از طرف گمرك مقصد صادر گرديده و به گمرك مبدأ تسليم مينمايد. گمرك مبدأ در صورتي كه گواهينامه حاكي از ورود كالا به گمرك مقصد در مهلت تعيين شده را رويت نمايد، دستور تسويه تضمين يا ابطال تعهد را صادر و اظهارنامه گواهي شده مذكور را به همراه سابقه پروانه بايگاني مينمايد.

ترانزیت چیست؟

اهمیت ترانزیت در اقتصاد کشورها

از زمان های بسیار دور انسان ها برای تامین مایحتاج خود سفر می کردند و در طول این سفرها کالاهای مورد نیازشان را از سایر مناطق تامین می کردند. امروزه نیز شاهد این تبادل کالاها در حجم بسیار بسیار گسترده تری در کشورها و حتی قاره ها هستیم.

بسیاری از کشورها با توجه به موقعیت جغرافیایی، سیاسی، فرهنگی و منابع طبیعی و … که در آن ها قرار دارد توانایی تولید یک سری از محصولات و کالاها را با تعداد بالا دارند. این تولید در صورتی که بیش از ظرفیت مصرف در آن کشور باشد می تواند با صادرات به سایر کشورها، به یکی از فرصت های درآمد زایی آن کشور تبدیل شود.

 

آن روی دیگر سکه نیز بحث واردات است. زمانی که یک کشور در تولید یک یا چند محصول ناتوان یا کم توان است و یا اینکه تولید آن محصول برای آن کشور صرفه اقتصادی ندارد، ناگزیر به ورادات کالاهای مورد نیاز از سایر کشورهای تولید کننده آن دارد.

 

برخی از کشورها در موقعیت های استراتژیک قرار گرفته اند، به همین دلیل از از آن ها به عنوان راه میانبری برای رسیدن کالا به مقصدهای مورد نظر استفاده می شود. ترانزیت! به طور کلی واژه ترانزیت به رد و بدل کردن کالاها بین کشورهای مختلف اطلاق می شود. به عبارت دیگر  به ارسال کالا و یا اقلام دیگر که از طرف فروشنده ارسال شده اند، اما هنوز به خریدار نرسیده اند و در مسیر هستند، ترانزیت گفته می شود.

 

معنای ترانزیت

معنای ترانزیت عبارت است از انتقال کالایی گمرک نشده  از یک گمرک به گمرکی دیگر، البته تحت نظارت گمرک. ترانزیت، انتخابی مقرون به صرفه برای کشورهایی است که در تولید بعضی کالاها ناتوان یا کم توان هستند. به معنای ساده تر  ترانزیت به ارسال کالا و یا اقلام دیگر اشاره دارد که از طرف فروشنده ارسال شده اند، اما هنوز به خریدار نرسیده و در مسیر هستند.

 

از آن جا که ترانزیت یک فعالیت بین المللی است، هر کشوری برای ترانزیت با سایر کشورها باید قوانین خود را با قوانین بین المللی تطبیق دهد. حوزه ترانزیت کالا در بین کشورهای مختلف بسیار رقابتی است و هر کشوری در تلاش است تا برای پیروزی و موفقیت در بازار های بین المللی، قیمت ترانزیتی کالا را به صورت رقابتی تعبیه کند. اگر کشوری بتواند از مزیت های رقابتی و توانایی هایش در زمینه ترانزیت به خوبی بهره برداری نماید، می تواند سود خوبی را به چرخه اقتصادی خود وارد کند.

 

کشورها به دنبال ترانزیت با مناطق و کشورهایی می روند که در آن هزینه های ترانزیت و حمل و نقل کالا برایشان ارزانتر تمام شود. به عبارت دیگر یکی از موارد مهمی که کشورهای فعال در حوزه حمل و نقل بین المللی در نظر می گیرند، هزینه های حمل و نقل ارزانتر است، چرا که کشوری که حمل و نقل در آن گران تمام شود، مزیت رقابتی خود را در صحنه ترانزیت از دست می دهند.

البته در بحث ترانزیت، فقط ترانزیت خارجی و حمل و نقل بین المللی مطرح نیست، چرا که بخش عظیمی از حوزه حمل و نقل به ترانزیت داخلی مربوط می شود.

به طور کلی ترانزیت را می توان به این صورت دسته بندی کرد:

ترانزیت خارجی

اگر در زمان جابه جایی و حمل و نقل کالا، تعداد کشورهای درگیر در این حمل و نقل سه کشور یا بیشتر باشد، به آن ترانزیت خارجی گفته می شود. یعنی کالا از مبدا تا مقصد سه کشور یا بیشتر را رد می کند. در این کشورهای ترانزیتی، کالای وارد شده باید در زمان مشخص و از طریق مرزهای گمرکی مشخص برای ورود، وارد شده و در طی زمان مشخصی نیز از این کشورها خارج شود.

ترانزیت به خارج

در ترانزیت به خارج یک مبدا و یک مقصد وجود دارد، یعنی طی آن کالای صادراتی از گمرک مبدا با یک ارسال به گمرک مقصد که یک کشور خارجی است، ارسال می شود.

گذرنامه در ترانزیت

برای هر گونه ورود و خروج به هر کشوری نیاز به گذرنامه است. در رابطه با رانندگانی که فعالیتشان ترانزیت کالا است، اداره گذرنامه باید با استعلام گرفتن از سازمان حمل و نقل کشور مبنی بر درست بودن ادعای فرد جهت دادن گذرنامه و دفترچه خروخ اقدام کند. همچنین در این رابطه نیروی انتظامی وظیفه دارد تا برای رانندگان گواهی نامه بین المللی، پلاک ترانزیتی و دفترچه مالکیت صادر کند .

ترانزیت داخلی

اگر جابجایی کالایی بین دو گمرک در یک کشور باشد و این جابجایی به خاطر انجام تشریفات گمرکی صورت گرفته باشد، به آن ترانزیت داخلی گفته می شود.

 

۱-در ترانزیت داخلی در گمرک مبدا، ابتدا کالایی که قرار است ترانزیت شود بررسی می شود. این بررسی به این منظور صورت می گیرد که کالای ارسالی با کالایی که از قبل اظهار شده است یکسان باشد و چیزی غیر از کالای اظهار شده به آن اضافه نشده باشد. در صورت دیدن مغایرت، کالای مورد نظر قاچاق محسوب می شود.

۲-کالای ترانزیت شده باید در زمانی که مشخص شده است به مقصد برسد. در صورتی که که در طی این مدت زمان به گمرک مقصد وارد نشود، کالای قاچاق محسوب می شود. اما اگر کالا در طول مسیر دچار حادثه و تصادف شده باشد، می توانند با در دست داشتن جریمه نیروی انتظامی حداکثر تا مدت ۵ روز از تاریخ قید شده در پروانه، کالای خود را ترخیص کنند.

ترانزیت به داخل

زمانی که کالایی در یکی از گمرک های کشور وجود دارد، اما کارهای مربوط به ترخیص آن در گمرکی دیگر در همان کشور باید انجام شود، کالا را به گمرک دوم می فرستند. این جابجایی کالا بین دو گمرک در یک کشور را ترانزیت به داخل می گویند.

ترانزیت فرودگاهی چیست؟

به توقف موقت و زمان انتظار برای پرواز بعدی در محوطه فرودگاهی یک کشور را به اصطلاح ترانزیت فرودگاهی یا فاصله بین دو پرواز می‌ گویند.

ترانزیت فرودگاهی در واقع به معنای ویزای حمل و نقل هوایی برای زمان هایی است که بین دو پرواز فاصله وجود دارد و منطقه حمل و نقل از فرودگاه جابجا نمی شود. با گسترش صنعت هوانوردی و تعدد سفرهای هوایی و یا جابجای کالاها با هواپیماهای تجاری یا همان خطوط هواپیمایی بین المللی به کشورهای دیگر، موضوع فاصله بین دو پرواز جهت تعویض هواپیما به امری طبیعی و غیر قابل اجتناب و روزمره تبدیل شده است.

ویزای ترانزیت یا فرودگاهی، خود به دو نوع کوتاه مدت و بلندمدت تقسیم می شود. ترانزیت فرودگاهی کوتاه مدت، می تواند از یک ساعت تا چند ساعت باشد و ویزای ترانزیت بلند مدت معمولاً حداکثر تا سه روز است.

FOB در ترانزیت به چه معناست؟

Free on Board یا FOB به این معناست که اگر قراردادی بر اساس فوب باشد، تمام هزینه های ترانزیت کالا بر عهده شرکت فروشنده است و آن شرکت  موظف است کالای ترانزیتی را در محل مقرر به شرکت خریدار تحویل دهد. یعنی بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب فروشنده وظیفه دارد تمامی هزینه‌های کالا را تا محل حمل اصلی (با کشتی یا هواپیما یا راه آهن) متقبل شود اما تمامی هزینه‌های بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و … را خریدار متقبل می‌شود.

 

مفهوم سپرده در ترانزیت

پول، ارز،سکه و یا چکی است که یک شرکت دریافت کرده است و قانونا در ترازنامه خود ( سندی که تمام حساب های مالی شرکت در آن ثبت می شود) به عنوان پول ثبت شده است.